بلوف ترامپ در سوريه
صباح زنگنه
رويدادهاي اخير در سوريه و حملات متعدد رژيمصهيونيستي به پايتخت اين كشور محصول اعلام تصميم دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا براي خروج نظاميان امريكايي از سوريه است، تصميمي كه به نظر ميرسد فقط با اين هدف اعلام شده است تا با نگران كردن متحدان امريكا در منطقه و افزايش مجدد سطح تنشها در خاك سوريه، موتلفان امريكا را وادار كند به ازاي برگرداندن ترامپ از تصميم خود ،امتيازهاي بيشتري در اختيار امريكا بگذارد. واضح است كه امريكا براي اجراي كامل نقشه خود، چراغ سبزي به رژيمصهيونيستي نشان داده است كه ميتواند هر اندازه كه ميخواهد و در هر حجمي كه علاقهمند است به اهدافي كه تشخيص ميدهد در خاك سوريه حمله كند. امريكاييها با اعلام زودهنگام احتمال خروج نظاميانشان از سوريه، سطح نگرانيهاي اسراييل و ديگر متحدان منطقهاي خود از وضعيت آينده سوريه را بالا بردهاند و همزمان در مذاكرات خصوصي به آنها دست باز دادهاند كه به هر شكل علاقهمند هستند اين نگرانيهاي خود را حل و فصل كنند؛ اقداماتي كه احتمالا نهايتا دوباره باعث ميشود اين متحدان دست به دامن امريكا براي ماندن در سوريه شوند. تلآويو، اعلام ناگهاني عقبنشيني نيروهاي امريكايي را به صورت يك هشدار ميبيند، اينكه امريكا به عنوان مهمترين حامي اين رژيم ممكن است در توافقي با مسكو آينده اين كشور را كاملا به روسيه سپرده باشد يا اينكه حتي بدون توافق با روسيه، بدون هيچ هدف مشخصي از سوريه عقبنشيني كند، باعث نگراني اسراييل ميشود.
در نتيجه اين احساس خطر و نگراني، اسراييليها تلاش ميكنند ابتكار عمل را در سوريه در اختيار خودشان بگيرند، چرا كه به شدت نسبت به استقرار دايمي و قدرتمند نيروهاي سوريه عربي و متحدانش در مرزهاي شمالي فلسطين اشغالي نگرانند. دولت رژيمصهيونيستي براي در اختيار گرفتن ابتكار عمل مجبور شده است رودربايستيها را كنار بگذارد و بدون تعلل بعد از اقدام به هر تعرض، مسووليت آن را رسما بر عهده بگيرد. بر خلاف دورهاي كه موشكهاي اسراييلي در سايه حمايت امريكا بينام و نشان دمشق و ديگر نقاط سوريه را هدف قرار ميدادند، حالا كه سايه حامي در حال كمرنگتر شدن است، نتانياهو مجبور است با اسم و امضا به خاك سوريه حمله كند تا نمايشهاي نظامياش در ميان هياهوي بحرانهاي ديگر سوريه گم و گور نشوند و اثرگذار باشد.
همزمان با اوج گرفتن خوي تجاوزگري از سوي اسراييل، جامعه جهاني به دلايل مختلف بعد از 8 سال بحران در سوريه به نسبت علاقه و حساسيت خود را نسبت به تحولات اين كشور از دست داده است. كشورهاي قدرتمند غرب به صورت ويژه آخرين باري كه در مورد مسائل سوريه به صورت جدي اظهارنظر كردند، درباره مساله ادلب و سرنوشت مخالفان شبهنظامي و تروريستهاي ساكن اين منطقه بود. در واقع در شرايط كنوني مادامي كه تصور وقوع يك درگيري تمام عيار منطقهاي يا دوجانبه در مرزهاي شمالي سرزمينهاي اشغالي فلسطين نباشد، نهادهاي بينالمللي و قدرتهاي غربي و شرقي، علاقه چنداني به اظهارنظر و موضعگيري در مورد تعرضهاي اسراييل به خاك سوريه ندارند. اهتمام جامعه بينالملل به كاهش تنش در سوريه تضعيف شده است و در شرايطي كه تصور ميشود اين عمليات به صورت محدود و گاه به گاه عليه سوريه انجام ميشود، شاهد عكسالعمل جدي از سوي جامعه بينالملل نخواهيم بود. هر چند اگر سوريه يا متحدانش قصد نشان دادن واكنش تلافيجويانه به اين رويدادها را داشته باشند، احتمال دارد كه حساسيتها نسبت به اين تحولها افزايش يابد. تمركز تبليغاتي اسراييل در شرايط كنوني بر اين است كه اهداف مورد هجوم، تاسيساتي متعلق يا وابسته به ايران هستند. اسراييل علاقهمند است با اعلام انگيزههاي خود از تعرض به خاك سوريه، جلوي ناخرسندي بازيگران ديگر در خاك سوريه را بگيرد. در ماههاي اخير شاهد بوديم، بر اثر حملات اسراييل نظاميان روسي جان خود را از دست دادهاند، رويدادي كه نتيجه غيرقابل چشمپوشي تنشافزايي در بحراني است كه بازيگران مختلف در آن نقش دارند.
اما تلآويو معتقد است اگر اعلام كند كه تنها هدفش از اين حملات مقابله با حضور ايران در منطقه است، از رويارويي مستقيم با روسيه و سوريه معاف ميشود. به دليل بحران طولاني مدت سوريه، تصوير روشن و مشخصي از ميدان دمشق وجود ندارد كه بتوان دقيقا خسارات ناشي از حملات رژيمصهيونيستي را ارزيابي كرد. قطعا با افزايش خسارات به ارتش و زيرساختهاي سوريه و همچنين در خطر قرار گرفتن امنيت نيروهاي روس در خاك سوريه، نگراني و ناخرسندي از اين حملات گاه و بيگاه در ميان اين دو بازيگر هم افزايش پيدا ميكند. در شرايطي كه اسراييل علنا حاضر به پذيرش تعرضهاي خود شده است، اگر اعلام ميكرد كه هدف از اين حملات دولت سوريه يا ارتش اين كشور است، قطعا پي انتقامجويي متحد اصلي دمشق، يعني روسيه را به تن خود ميماليد. نتانياهو تلاش ميكند تا دشمن مشخصي براي خود در خاك سوريه بتراشد و تصور ميكند كه با علم كردن نام ايران و سپاه قدس خود را از عواقب حملات به خاك سوريه خلاص ميكند. نتانياهو، با اين اقدام چند هدف را همزمان دنبال ميكند، اينكه با اعلام نام كشوري كه صدها كيلومتر دورتر از محل حمله قرار گرفته است، خود را از تلافي بلافاصله نجات دهد، همزمان با نمايش اينكه حضور ايران باعث آسيب رسيدن به منافع سوريه ميشود، در ميان متحدان سوريه اختلاف و شكاف ايجاد كند و نهايتا با اعلام نام يك نيروي مشخص، حساسيتها نسبت به اين نهاد و نيروهاي اين نهاد را افزايش دهد.